In de tuin van de familie Godschalx staat een beuk die wij, Carnavalsvereniging De Koalstampers, jaarlijks opmeten. Hieronder het verhaal achter die beuk en achter de bijzondere relatie die de carnavalsvereniging heeft met de familie Godschalx.
De familie Godschalx
Als lokale brouwer zag Hein Godschalx (1906-2000) begin jaren zestig van de vorige eeuw wel brood in een georganiseerd carnavalsfeest in Berlicum/Middelrode. Er werd wel jaarlijks een gekostumeerd bal georganiseerd bij Hotel Weltevreden, maar daar bleef het bij. Op Heins verzoek gingen drie bekende Balkumse mannen eens een keer in Den Bosch kijken hoe ze daar carnaval vierden. Daar was namelijk al enkele tientallen jaren sprake van een goed georganiseerd volksfeest. De heren kregen de opdracht om te kijken of we in Berlicum/Middelrode elementen daarvan zouden kunnen gebruiken. Van Hein kregen ze zelfs wat zakgeld mee om volop van het feest te kunnen genieten.
Bij terugkeer waren ze razend enthousiast. Ze zaten vol verhalen over hoe gezellig, feestelijk en ongedwongen het allemaal ging en hoe mooi iedereen zich in dat feest onderdompelde. Al snel werden er ideeën gesmeed om ook in onze dorpen het carnavalsfeest centraal te gaan organiseren met de bedoeling dat zo veel mogelijk mensen daar plezier aan zouden kunnen beleven. En natuurlijk was daar het bijkomend voordeel dat er wat meer bier geconsumeerd zou worden, zodat ook Hein zijn doel bereikt was! Bij de oprichting van de eerste carnavalsclub (De Koalstampers) stond Hein ons met raad en daad bij en schonk hij een klein startkapitaal.
Alle verdere ontwikkelingen, zoals de oprichting van diverse carnavalsclubs, de oprichting van Dun Blaouwun Beer als overkoepelende stichting, de naamgeving van het dorp tijdens carnaval, de centrale prins met gevolg, etc. etc. zijn in feite allemaal terug te leiden naar deze ene actie. Daarom wordt de relatie met de familie Godschalx tot op de dag van vandaag gekoesterd door carnavalsminnend Berlicum en door de Koalstampers in het bijzonder!
De oude beuk
Midden in de voortuin van de familie Godschalx stond meer dan 100 jaar lang een monumentale (rode) beuk. Deze boom was een enorme blikvanger in de Hoogstraat. Al van veraf kon je hem zien staan en dat is ook niet gek, want hij had in de loop der jaren een stamomtrek bereikt van ca 6 meter en hij had een kruin die op het breedste punt maar liefst 22 meter was!. Deze beuk in 1874, direct na de bouw van het huis, geplant door de oma van Hein, mevrouw Henrica Antonia Godschalx-Versteegh (*23-11-1841, V17-01-1882). Midden jaren tachtig leek de beuk ziek. Hij stond er lang niet zo florissant bij als voorheen en diverse boomchirurgen en andere deskundigen werden geraadpleegd. Na vele onderzoeken en pogingen om de boom te redden bleek helaas dat de gezondheid te ver was aangetast. Halverwege de jaren 70 was in de Hoogstraat riolering aangelegd en daardoor is waarschijnlijk de watervoorziening voor de beuk ontregeld geraakt. Uiteindelijk bleek de boom te zwak om nog een winter te overleven. Met zo’n kolos is dat dan ronduit gevaarlijk, dus met pijn in het hart heeft de familie moeten besluiten om de boom te rooien. Dat gebeurde uiteindelijk op 22 en 23 december 1986.
De nieuwe beuk
Na het verlies van deze prachtige boom is er door de Koalstampers een nieuwe beuk geschonken aan de familie Godschalx. Wij vonden dat een gepast gebaar, niet om de oude boom te vervangen, maar als permanente, warme herinnering daaraan.
Het betrof in dit geval een groene beuk die op dat moment – volgens kenners – ongeveer 15 jaar oud was. Dat gebeurde op 28 februari 1987 en hij werd direct na ontvangst geplant door drie generaties Godschalx, te weten opa Hein, zoon Jan en kleinzoon Maarten-Hein.
Inmiddels is er ook een carnavaleske traditie gekoppeld aan dit verhaal. Vanaf 1996 – de nieuwe beuk stond toen tien jaar op zijn plek – wordt de boom ieder jaar tijdens carnaval opgemeten. Onder toeziend ook van leden en genodigden meet de Suisse (een belangrijke functie binnen onze carnavalsvereniging) de omtrek van de beuk op. De meetgegevens worden jaarlijks vastgelegd en daarmee hebben we niet alleen een beuk met een uniek verhaal, maar hebben we ook inzicht in de ontwikkeling van de boom. Via de meetverslagen zien we de groei en door andere vastleggingen en foto’s zien we ook de ontwikkeling van onze club. Jan en Maarten-Hein zijn tot op de dag van vandaag lid van onze vereniging en op deze manier blijven we jaarlijks de relatie met de familie Godschalx benadrukken, met een vette knipoog naar de oude beuk!
Genomineerd als boom van het jaar 2020
Onder auspiciën van het SBNL natuurfonds wordt jaarlijks een verkiezing uitgeschreven voor de “boom van het jaar”. In 2020 ging het daarbij niet specifiek over de grootste, de mooiste of de oudste boom, maar over de boom met het mooiste verhaal. Vanwege het hierboven opgetekende verhaal meenden de Koalstampers een waardige kandidaat aan te kunnen leveren, dus onze beuk is inderdaad aangemeld. Na beoordeling door een deskundige jury is onze beuk uiteindelijk tweede geworden van Noord-Brabant. Hij eindigde daarmee direct achter de Moeijerboom in Etten-Leur. En die werd uiteindelijk winnaar van Nederland!